MÜZİĞİN ÖZÜNÜ VE NİYETİNİ SORGULAMAK
Müzikal ifadeler üzerindeki duygusal tepkilerimizin, müzikten başka bir şey tarafından yapılan bir yanılsama olmadığından nasıl emin olabiliriz? Hissettiklerimizin, zihinsel tepkimizin doğrudan müzikle ilişkili olduğunu nasıl bilebiliriz?
Duygusal tepkinin arkasında spekülatif bir fenomen varsa, müzik dışında başka bir şeyin bunu tetiklediği durumlar ne olabilir? Söz ya da herhangi bir görselleştirme içermeyen “mutlak müzik” denilen durumda dahi böyle bir şey mümkün müdür?
Bu noktayı açıklamak için pop müzik harika bir araç olabilir. Taylor Swift’in “Wildest Dreams” şarkısında, 40-50 yaş aralığındaki birçok film sahnesini içeren videolar izlersiniz. Vokalist, başkarakterin ne yaptığını anlatır. Ancak müzik aslında benim görüşüme göre oldukça şaşırtıcıdır. Başkarakter karmaşık bir süreçten geçerken, öfke, üzüntü, orgazm gibi bir dizi duygu, hem sözlerde hem de klipte ortaya çıkar. Bir dinleyici olarak, verilen materyaldeki duygusal tepkilerin akışıyla paralel bir şekilde duyusal uyarım türünün, müziğin arkasındaki müzikaliteye gerçekten bağlanıp bağlanmadığından emin değilim. Bana öyle geliyor ki, müziğin ortaya çıkardığı duygu, müzikte değil, bu özel örnekte ekranda gördüğümüz şeydedir. Duygu aslında hiçbir zaman müzik aracılığıyla yansıtılmaz, her zaman materyal aracılığıyla yansıtılır.
Elbette, müzikal olaylardaki bazı matematiksel etkileşimler, verilen materyalin duygusal yansımasıyla bazı paralellikler içerebilir: örneğin, eğer müzik sürekli olarak uyumsuzluk içeriyorsa, sürekli bir stres tetikleyebilir. Bu temelde belirli duygusal yansımalar için belirli müzikal parametreleri tercih etmemizin sebebidir. Ancak burada farkına vardığım şey, müziğin her zaman en yalın derecede materyalle bağlantılı olduğudur. Bu derece o kadar açıktır ki, müzik başlı başına pek fazla ifade etmez. Uyum, tını ve melodi, yalnızca fiziksel açıdan sözlü olarak algıladığımız şeylerle paralellik gösteren fenomenler olacaktır. Eğer durum böyle değilse ve müzik kendisi en azından dinleyicinin kafasında duygusal tepki yaratan bazı ses hareketlerine sahip olabilirse, bu tepkileri makul kılmak için ulaşabileceğimiz mantıklı veya yarı-mantıklı bir ifade nedir?